contifizàre , vrb: contipizare,
contivigiare,
contivizare,
cuntipizare Definitzione
atèndhere a calecuna cosa o a unu cun contivígiu, tènnere contu una cosa, unu bene, a ccn., incurandhosindhe, faendhondhe contu; fintzes fàere impresse, tènnere coidu
Sinònimos e contràrios
atèndhere,
oloire
| ctr.
irbandhonare,
lassai,
sbandonai
Maneras de nàrrere
csn:
contivizare s'interessu, sa memória, contivizare s'ortu, sa binza, su bestiàmine, sa domo; contipitzàresi pro ccn. = pentzai a ccn. pro su chi dhi podit bisongiai
Frases
su contifizu in persone benzat pro contifizare! ◊ is féminas bolent contivigiadas! ◊ abertiat sos teracos de tentare e contipizare ◊ prima chi noche furent terra e mare est menzus a contipizare ◊ deviat torrare a sos impignos e sighire a contivizare su trabàgliu ◊ a chie che as a ti contivizare como chi ses malàidu? ◊ s'àrbure mia fit dada tentu e contivizada ◊ azis isvirgadu ésitos bonos candho bos sezis contivizados
2.
non bos cuntipitzetas pro mene!
3.
contipiza ca non bi at tempus de pèrdere!
Sambenados e Provèrbios
prb:
a chie contivizat no mancat su pane
Tradutziones
Frantzesu
avoir soin,
soigner
Ingresu
to take care
Ispagnolu
cuidar
Italianu
aver cura,
gestire,
seguire
Tedescu
sich kümmern.
cruvennàre , vrb: culvenare,
cuverenare,
cuvrenare,
cuvrennare Definitzione
tènnere a contu a manera de no àere dannu, de no pigare fritu o àteru male, giare educatzione a is fígios; cricare de cuare a ccn. o ccn. cosa a manera chi no si biat, chi no s'ischípiat chie dh'at fata
Sinònimos e contràrios
cuberrare*,
resguardaisí
Frases
ispero chi laghinza e madrigadu suta a pastore bonu ti culvenes ◊ sos pitzinnos, si ti ndhe pesas tue, no ti podent istare cuvrennados: cantu isto in linna, istàdebbos colcados! (G.Marras)◊ fimus iscultzos e male cuverenados, ma no bidiamus s'ora de ciogare ◊ candho proet cun ite bos cuvrenades?
2.
in sa gruta culvenamos luego sos regalos ◊ est cuverenada in sinu de sa natura
3.
sos inimicos nostros fint prontos a lu costodire e a lu cruvennare pro s'issàssinu chi aviat fatu a nois ◊ s'irballu l'aiat fatu su mastru, ma pro cuvrenare a isse ant dadu sa curpa a nois
Tradutziones
Frantzesu
se préserver
Ingresu
to take care of oneself
Ispagnolu
cuidarse
Italianu
riguardarsi
Tedescu
sich schonen.
labàe!, labài! , iscl: lobai,
labei Definitzione
est vrb. chi si ponet solu in forma de impr. o cong.: lah!, laba!, leba!, lebit!, labai!, allabai!, lebat!, lebint!, leit!, allà!, po mòvere o pedire s'atentzione de s'àteru
Sinònimos e contràrios
abbadiai,
annotare,
apompiai,
castiai,
mirai
/
allapat!,
lage!
Frases
lah su chi at basau sa coa de su cuadhu! ◊ labai it'arrori mau! ◊ labaidha, dhu prandit, s'ómini, cussu pagu pagu de minestra!…◊ acostai a sa màchina, labai, aràngiu baratu portaus! ◊ e labai bèni ca dèu si dhu nau ◊ tzia Maria, iscusimí, lebit, si dh'apu fata dispraxi! ◊ labai, piciocas, una cosa si avertu! ◊ leit, mammai, dhu bit ita mi funt fendi?! ◊ labei chi est légiu! ◊ ajó, portaus préssiu bellu, labai!
Tradutziones
Frantzesu
regarde!
Ingresu
take care,
attention
Ispagnolu
¡mira!,
¡cuidado!
Italianu
attenzióne!
Tedescu
Vorsicht!